2018-07-19

Kawa w Turcji - historia

Historia kawy jest bardzo długa i równie bardzo ciekawa. Legendę o pasterzu Kaldim, który dzięki kozom odkrył pobudzające właściwości kawy, znają nawet dzieci. Kawa była powodem wielu historycznych sporów, wpływała na losy bitew, śpiewano o niej chwalebne pieśni i nawet zakazywano jej picia. Jednak poznając historię kawy, nie możemy pominąć Turcji - państwa, które rozpowszechniło ten niezwykły produkt na całą Europę. To nie jedyny istotny powód, dla którego możemy stwierdzić, że Turcja i kawa to szczęśliwe małżeństwo.

Początki kawy w Turcji

Istnieją dwie różne opowieści o tym, jak kawa weszła do tureckiej kultury. Obie wydają się historycznie poprawne i pochodzą z tego samego okresu.

W 1517 roku osmański gubernator Jemenu Ozdemir Pasa dowiedział się o nowym napoju w swoim regionie, a był nim wywar z ziaren kawy. Postanowił zaprezentować go sułtanowi Sulejmanowi Wspaniałemu. Władca był pod wrażeniem wywaru i dał mu pieczęć królewskiej aprobaty.

W 1554 roku dwaj syryjscy mężczyźni - Hakam z Aleppo i Szams z Damaszku przenieśli się do Stambułu, przywożąc kawę do Turcji. Otworzyli dwie oddzielne kawiarnie w handlowej dzielnicy Tahtekale, wykorzystując pomysły zaczerpnięte z jemeńskich sklepów.

Po wprowadzeniu kawy do Turcji nowy napój na stałe zagościł w sułtańskim pałacu. Personel władcy postanowił wypróbować zupełnie nową metodę przyrządzania czarnego naparu. Najpierw mielono ziarna kawy w moździerzach, a następnie gotowano kawowy proszek z wodą w specjalnym dzbanku, dzisiaj znanym jako tygielek. Napój został zaprezentowany na scenie pałacu i od razu zyskał ogromną sławę. Tak właśnie zapoczątkowano parzenie kawy po turecku, które jest uznawane za najstarszą metodę przygotowywania kawy. Kawa coraz częściej gościła w elitarnych rezydencjach i tylko kwestią czasu było rozpowszechnienie jej na całych ziemiach Imperium Osmańskiego.

Niezwykłe właściwości pobudzające kawy stały się niestety obiektem krytyki ze strony religijnych radykałów. Burzliwie dyskutowano na temat słuszności powstawania pierwszych kawiarni, co niepokoiło sułtanów. Spięcia ustały pod koniec XVI wieku, a Imperium Osmańskie stało się kawowym mocarstwem. Kawa stała się tak ważna dla Turków, że prawo pozwalało kobietom żądania rozwodu, gdy mąż nie mógł zapewnić żonie dostępu do kawy.

Ekspansja tureckiej kawy na Europę

W 1600 roku wielu tureckich kupców zaczęło sprzedawać kawę ziarnistą za granicą. Pierwsze podróże odbywały się do Wenecji, która posiadała jeden z głównych portów w Europie. Następnie obrano kierunek na resztę państw europejskich. W Anglii pierwszą kawiarnię otworzył osmański żyd imieniem Jakub, a miało to miejsce w 1650. W ciągu 20 lat powstało tam około 3000 nowych lokali serwujących kawę. W roku 1657 sułtan Mehmet IV odwiedził Francję i w prezencie Ludwikowi XIV podarował między innymi ziarna kawy. Było to wprowadzeniem francuskiego społeczeństwa do kawy w stylu tureckim, a pierwsza paryska kawiarnia powstała już w 1671 roku.

Bardzo ciekawa historia wiąże się również z jednym z żołnierzy Jana III Sobieskiego, który założył jedną z pierwszych kawiarni w Austrii. Jerzy Franciszek Kulczycki po zwycięskiej bitwie pod Wiedniem (1683) został ogłoszony bohaterem. W ramach nagrody król pozwolił mu zabrać z pola bitwy, co tylko chce. Kulczycki postanowił zabrać 300 worków zawierających ziarna, które początkowo uznano za pokarm dla wielbłądów. Żołnierz jednak doskonale znał turecką kulturę i wiedział, że w workach znajduje się kawa, którą potrafił wykorzystać. Przegrana przez Turków bitwa sprawiła, że również w Austrii doceniono kawę.

Turcja odegrała bardzo ważną rolę w historii kawy. To właśnie turecki sposób przygotowywania czarnego napoju jest uważany za najstarszy i to dzięki Turkom Europa poznała ten niezwykły produkt. Tak długi i owocny związek sprawił, że Turcja jest istotnym miejscem na mapie kawowej podróży.

Polecane produkty w tym artykule